Η Τουρκία δίνει μεγάλη αξία στους πυραύλους του οπλοστασίου της. «Εχει σημασία να έχεις πολλούς πυραύλους» επαναλαμβάνουν συχνά οι στρατιωτικοί αναλυτές και τα μέσα ενημέρωσης της γειτονικής χώρας. Αυτόν τον καιρό το ενδιαφέρον της Τουρκίας έχει στραφεί προς τους Meteor, τους εξελιγμένους πυραύλους που φέρουν τα πολεμικά αεροσκάφη Rafale και Eurofighter.
Η είδηση ότι η Αγκυρα παζαρεύει την αγορά Meteor με τη Γαλλία προκειμένου να εξισορροπήσει τη διαφορά στρατιωτικής ισχύος στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο προκάλεσε την αντίδραση της Αθήνας.
Ο υπουργός Αμυνας Νίκος Δένδιας κάλεσε τη γαλλίδα πρέσβειρα στο γραφείο του, προκειμένου να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το θέμα στον Εμανουέλ Μακρόν κατά τη συνάντηση που είχαν στις 10 Φεβρουαρίου, στο περιθώριο της διεθνούς διάσκεψης για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο Παρίσι.
Είναι δικαιολογημένη η οργή της χώρας μας; Μήπως ο απώτερος στόχος της Τουρκίας δεν είναι τα ευρωπαϊκά όπλα αλλά τα αμερικανικά F-35, από τη συμπαραγωγή των οποίων απομακρύνθηκε το 2019 επειδή προμηθεύτηκε τους ρωσικούς πυραύλους S-400;
Σύμβαση fast track Ελλάδας με Dassault
Το παιχνίδι παίζεται σε πολύ υψηλό επίπεδο και πολύ λίγα γίνονται γνωστά. Οι Meteor αποτελούν προϊόν συμπαραγωγής έξι χωρών (Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Σουηδίας) και σε αυτό το κονσόρτσιουμ η Γαλλία δεν έχει τον πρώτο λόγο. Είναι, ωστόσο, η μόνη χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει υπογράψει συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας και εξοπλιστικά προγράμματα ύψους περίπου 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία περιλαμβάνουν 24 Rafale, 3 Belharra με option για 1 επιπλέον, την αναβάθμιση των F-16Block 52 σε Viper και 4 φρεγάτες MEKO 200. Για αυτόν τον λόγο η διαμαρτυρία της χώρας μας στράφηκε προς το Παρίσι.
Η 332 Μοίρα «Γεράκι»
Η 332 Μοίρα «Γεράκι» απέκτησε σε χρόνο-ρεκόρ τα 24 Rafale που την αποτελούν μαζί με τα όπλα τους, πυραύλους και βλήματα διάφορου βεληνεκούς και Meteor. Τον Ιανουάριο του 2021 υπογράφηκε η σύμβαση και τον επόμενο χρόνο η Πολεμική Αεροπορία υποδέχθηκε τα πρώτα αεροσκάφη σε ειδική τελετή στην Τανάγρα παρουσία του Πρωθυπουργού.
Ολη η διαδικασία της συγκεκριμένης προμήθειας ακολούθησε διαδικασία fast track και έγινε από τη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων του υπουργείου Εθνικής Αμυνας (ΓΔΑΕΕ) με την κατασκευάστρια εταιρεία Dassault, χωρίς μεσολάβηση του Γαλλικού Δημοσίου, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να δώσει κίνητρα για την εξαίρεση πωλήσεων προς την Τουρκία ή να υποστηρίξει μια συμφωνία συμπαραγωγής, κάτι που επισημάνθηκε από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Αντίστοιχη συμφωνία και για τους Meteor
Να σημειωθεί ότι οι σχέσεις της Γαλλίας με την Τουρκία είναι κακές και επιπροσθέτως υπάρχει καχυποψία σε ό,τι αφορά την πώληση εξελιγμένων συστημάτων, επειδή οι Τούρκοι τα αντιγράφουν και στη συνέχεια τα παράγουν από τις δικές τους βιομηχανίες. Ηδη, προβάλλει τον δική της κατασκευής πύραυλο Gokhan, ο οποίος σύμφωνα με το αρμόδιο τουρκικό υπουργείο είναι ισοδύναμος με τον Meteor.
Αντίστοιχη μέθοδο συμφωνίας ακολούθησε το υπουργείο Αμυνας με το κονσόρτιουμ MBDA που κατασκευάζει τους Meteor, στο οποίο οι μεγάλοι μέτοχοι είναι η Βρετανία με περίπου 40% και η Γερμανία με 16%.
Επειδή η συμφωνία έγινε απευθείας με ιδιωτικές εταιρείες, η οποία επικυρώθηκε στη Βουλή με τον νόμο 4766/2021, δεν μπορούσε να περιληφθεί ρήτρα μη πώλησης των πυραύλων στην Τουρκία. Επιπλέον η Ελλάδα δεν έχει στρατηγική συνεργασία με τις άλλες συμπαραγωγούς χώρες για να πιέσει τις κυβερνήσεις τους. Από την πλευρά της η Γαλλία επικαλείται ότι δεν ηγείται στην προσπάθεια να πωληθούν οι συγκεκριμένοι πύραυλοι στην Τουρκία και δείχνει προς την πλευρά της Βρετανίας.
Η επιθυμία της Τουρκίας για τα Eurofighter
Στην Αθήνα επικρατεί σιγή ασυρμάτου για το θέμα, ακόμα και για το περιεχόμενο της συνομιλίας Μητσοτάκη – Μακρόν. Ωστόσο, σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, ο γάλλος πρόεδρος εξήγησε στον έλληνα πρωθυπουργό ότι δεν μπορεί να σταματήσει την πώληση Meteor στην Τουρκία και ότι κάτι τέτοιο υπερβαίνει τις δυνατότητές του, επειδή αποτελούν προϊόν συμπαραγωγής έξι χωρών. Σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, η Αθήνα επιχειρεί τώρα να προσεγγίσει άλλες συμπαραγωγές χώρες προκειμένου να αποτρέψει την πώληση των πυραύλων στην Αγκυρα.
Το μεγάλο ερώτημα δεν είναι αν θα αποκτήσει Meteor η Τουρκία, αλλά αν θα αποκτήσει Eurofighter, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να φέρουν τους συγκεκριμένους πυραύλους όπως και τα Rafale. Χωρίς τον κατάλληλο τύπο αεροπλάνου οι πύραυλοι δεν έχουν καμία χρησιμότητα. Η Τουρκία, σύμφωνα με το δικό της υπουργείο Αμυνας, διαπραγματεύεται την αγορά 40 Eurofighter.
Μάλιστα θέτει ως όρο την αγορά των Eurofighter για να προχωρήσει στην προμήθεια των Meteor, οι οποίοι όμως είναι απαραίτητοι για να ανταγωνιστεί τα Rafale και να προσεγγίσει την Ελλάδα, η οποία βρίσκεται μπροστά 4-5 χρόνια σε ό,τι αφορά τα εξοπλιστικά. Μετά την έξωση από τα F-35 και τα Rafale εκτός συζήτησης, οι επιλογές της ήταν ή ρωσικά αεροσκάφη που είναι ασύμβατα με το ΝΑΤΟ ή Eurofighter.
Το γερμανικό μπλόκο και η πίεση για τα F-35
Θεωρείται ότι η Αγκυρα έχει συμφωνήσει με τη Βρετανία και την Ιταλία για την αγορά Eurofighter, η Γαλλία το σκέφτεται γιατί μεταξύ άλλων δεν θέλει να διαταράξει τη σχέση της με την Ελλάδα. Η Γερμανία, παρότι υπήρχε η φήμη ότι τελικά θα άρει τις αντιρρήσεις της, εμφανίζεται ανυποχώρητη και αρνείται να πουλήσει τα συγκεκριμένα αεροσκάφη στην Τουρκία.
Μάλιστα θεωρείται ότι αν η επόμενη γερμανική κυβέρνηση είναι αυτή που δείχνουν τα προγνωστικά, «θα έχει ακόμα πιο επιφυλακτική στάση απέναντι στην Τουρκία από τη σημερινή», όπως σημειώνουν πηγές με γνώση των καταστάσεων στη γερμανική πρωτεύουσα.
Αλλωστε, σε κάποιες από τις παραπάνω πρωτεύουσες υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού των ιθυνόντων η σκέψη ότι η Τουρκία ενδέχεται να μην ενδιαφέρεται όσο δείχνει για την προμήθεια ευρωπαϊκών όπλων. «Είναι πιθανόν να θελήσει να χρησιμοποιήσει τις συμφωνίες ως όπλο διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ για να αποκτήσει F-35, το μαχητικό πέμπτης γενιάς το οποίο θα είναι κοινό για όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η Τουρκία, οι ΗΠΑ και οι S-400
Στις ΗΠΑ η νέα κυβέρνηση δεν έχει ακόμα μπει σε ρυθμό κανονικής λειτουργίας. Στο Κογκρέσο, όμως, το κλίμα παραμένει αρνητικό για την Τουρκία λόγω των S-400. Πηγές από την αμερικανική πρωτεύουσα θεωρούν ότι «είναι αρνητική η συγκυρία για να ασκήσει τέτοιου είδους πίεση η Τουρκία», καθώς η επιτυχία της θα εξαρτιόταν από μια συνολική συμφωνία Τραμπ – Ερντογάν για όλα τα θέματα που απασχολούν τις δύο χώρες.
Ασκοπή «κούρσα» εξοπλισμών;
Το ζήτημα που θα έπρεπε να απασχολεί την Αθήνα είναι μήπως η Τουρκία την παρασύρει σε μια άσκοπη κούρσα εξοπλισμών, ειδικά τώρα που η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι θα προτείνει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας για τις αμυντικές δαπάνες, ώστε τα κράτη-μέλη να τις αυξήσουν σημαντικά. Μήπως δηλαδή αντιδράσει με τους παλιούς όρους χωρίς να πάρει τον χρόνο της για να αφομοιώσει την επίπτωση του Τραμπ στην περιοχή και διεθνώς.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
